Gisteravond bezocht ik een bijeenkomst over (het einde van) zwerfafval in Pakhuis de Zwijger te Amsterdam. Waar door diverse sprekers middels verschillende invalshoeken de problematiek en eventuele oplossingen/innovaties werden aangestipt. Interessant, maar persoonlijk vond ik de nadruk (te)veel liggen op opruimen en recyclen. In mijn ogen 'symptoombestrijding' van het daadwerkelijke probleem. De bron wordt hiermee niet aangepakt. Natuurlijk super dat er van afval een koffiezetapparaat wordt gemaakt. Maar ook dat levert weer afval op (koffiecups, verpakking). En dan heb ik het nog niet eens over wat er allemaal voor nodig is om zoiets tot stand te brengen: afval verzamelen; scheiden, (chemisch) wassen sorteren, verwerken en omzetten tot granulaat, produceren, verpakken, vervoeren. Niet voor niets dat 'recycle' pas als vierde stap staat in het Zero Waste stappenplan.
- refuse
- reduce
- reuse (+repair)
- recycle
- rot
Recyclen is mooi. Maar pas als eind van de schakel. Als het dus echt niet anders kan.
Maar ik besef heel goed dat het (zwerf)afval een zeer groot en complex probleem is. Juist in deze tijd en snelle (consumptie)maatschappij is dit niet zo simpel op te lossen. Er spelen zoveel factoren mee! Voor zowel de producent als de consument. En bij wie ligt nu eigenlijk de verantwoordelijkheid? Bij de producent die alles op de markt brengt of bij de consument, die alles gretig en onbewust blijft afnemen? Vraag en aanbod. Kip en ei. Ik blijf het een lastige kwestie vinden.
Neem nu bijvoorbeeld Starbucks. Het is natuurlijk heel erg gemakkelijk om de schuldige vinger naar dit bedrijf te wijzen, maar zolang wij massaal en onnadenkend hun koffie uit de Single Use bekers met plastic deksels blijven kopen (om deze dan vervolgens na 2 minuten weer weg te gooien), houden wij ook iets in stand.
Ik denk dan ook dat de verandering van beide kanten moet komen. Dat wij, als consument, bewust(er) moeten kijken naar ons consumptiegedrag (met het oog op het Zero Waste stappenplan). Maar dat óók de producent zijn verantwoordelijkheid moet nemen. Door minder en duurzamere producten/verpakkingen aan te bieden. We moeten elkaar toch echt helpen om het anders te kunnen doen!
Eén van de sprekers in het Pakhuis was Dirk Groot alias
de Zwerfinator. Hij is voor mij een geweldig en prachtig voorbeeld van een 'brug' tussen de consument en de producent. Hij raapt zwerfafval, brengt het in kaart en confronteert de producent ermee. Dit heeft al tot geweldige resultaten gezorgd. Verpakkingen worden aangepast en producten worden uit het schap gehaald. Daarnaast maakt hij consument bewust en actief. Geweldig!
Ook de volle zaal en de enthousiaste jongen die naast me zat gaven me hoop. Na afloop bleef ik nog even met hem napraten. Hij vertelde mij dat hij zijn best deed om minder plastic verpakkingen te kopen. Spontaan bood ik hem drie gratis (fruit/groente)netjes aan.
Zo ging ik aan het eind van de avond toch weer enigszins positief terug naar huis.
Beseffende dat het probleem niet één, twee, drie is opgelost. Maar er wordt aan gewerkt!
